Başlangıcı tam olarak bilinmemekle beraber dağcılık sporunun Alplerde doğduğu tahmin edilmektedir. Bu yüzden Alpinizm olarak bilinmekte , bu sporu yapanlara da alpinist denmektedir.
1786 yılında biri doktor iki Fransız Avrupa’nın en yüksek doruğu olan Güney Doğu Fransa’da bulunan Mont Blanc’a (4.807 mt) tırmanması ile başlamıştır.
1850 ile 1860 arasında İsviçre’deki tüm zirveler birbiri ardına dağcılar tarafından tırmanılmış ve Avrupa dağcılığının altın çağı olarak adlandırılmıştır.
1865 yılında Alplerdin en zor zirvesi olan Matterhorn’a tırmanılması ile Avrupa dağcılığının altın çağı olarak tanımlanan dönem kapanmıştır.
Daha sonra yüzyılın sonuna kadar Orta Avrupa’nın tüm zirvelerinin zor rotalar başarı ile tırmanılmış, 20. yüzyıla girene kadar Güney ve Kuzey Amerika dağları, Kafkas dağları, Orta Afrika dağlarına tırmanışlar ve de Himalaya’lara keşif ekspedisyonları düzenlenmiştir.
1897’de And dağlarının en yüksek doruğu Aconcagua’ya (6.960 mt)
1897’de Alaska’da St. Elias’a (5.489 mt)
1898’de Kuzey Amerika’da Grand Teton’a (4.190 mt)
1913’te K. Amerika’nın en yüksek doruğu CM Kinley (6.194 mt)’e tırmanılmıştır.
20. yüzyılın ilk yarısı İngiliz, Fransız ve İsviçrelilere ek olarak diğer ulusların dağcılarının tırmanışları ile geçmiştir. En önemli tırmanış ise Orta Asya’da Pamir sıradağlarında Komünizm doruğuna (7.495 mt) yapılan tırmanıştır.
1940’li yıllarda Atakemennalar’in, Llullaillaco Dağı’nın 6.723 metrelik doruğuna kursan platformu yapmaları, dağların ayni zamanda kutsal yerler sayılmalarının göstergesi niteliğindedir.
1950 yılında İki Dünya savasının yol açtığı belirgin durgunluktan sonra, bir “ilk tırmanış” Himalayaların önemli doruğu olan Annapurna I’in (8.138 mt) Fransızlar tarafından yapılmasıydı. Hemen arkasından ise diğer 8000’likler tek tek dağcılar tarafından tırmanılmıştır.
29 Mayıs 1953 tarihinde Edmund Hillary ve Tenzig Norgay’ın Dünyanın en yüksek doruğu Everest’e (8.848 mt) Güney-Güney Doğu rotasından tırmanmışlardır.
1953’te Nanga Parbat (8.138 mt) Almanlar tarafından,
1954’te K2 (8.681 mt) İtalyanlar tarafından,
1955’te Lhotse (8.516 mt) İsviçreliler tarafından,
1955’te Makalu (8.463 mt) ise Fransızlar tarafından tırmanıldı.
1960’larda tırmanılmış tüm Avrupa ve Amerika doruklarının kış koşullarında en zor rotaları denenmiştir. 1970 yılında Amerikan Sierra Nevada dağlarında 7.914 mt.’lik El Captain rotasının 27 günde Amerikalılar tarafından tırmanıldı.
1970’li yıllardan sonra ise tırmanışlar daha çok koşulların zorluklarının arttırılması, denenmemiş rotaların tırmanılması, tüm kıtaların en yüksek doruklarına tırmanmak gibi çeşitlemelere uğramıştır.
1978 yılında ilk defa “ölüm sınırı” olarak tanımlanan 8000 metreyi Reinhold Messner ve Peter Habbler ek oksijen kullanmadan aşarak Everest’e tırmanmıştır. Daha sonra Messner 8000 metrenin üzerindeki 14 doruğa da tırmanabilen ilk insan unvanını almıştır.
1980 sonrası dağcılığın iyice popülarite edildiği dönem olmuştur. Avrupa’da ve Amerika’da milyonlarca insan dağlarda dolaşmaya başlamıştır. Dağcılık malzemelerindeki teknolojik ilerleme, dağlara ulaşımın kolaylaştırılması bu yaygınlığın temel etkenlerinden olmuştur.
Dünyada ilk dağcılık kulübü 1857 yılında İngiltere de Alpine Clup adıyla kurulmuştur.
Ülkemizde dağcılık etkinlikleri ilk kez 19. yüzyıl da yabancıların ülkemiz dağlarına sportif ve bilimsel amaçlı çıkmalarıyla başlamıştır. Bu kapsamda bilinen ilk tırmanış, Alman fizikçi Prof. Dr. F. V. Parrot’un 27 Eylül 1829 tarihinde Ağrı Dağı’na yapmış olduğu bilimsel amaçlı tırmanıştır. 20. yüzyılın ilk yıllarında ise ülkemizde Türkler tarafından yürütülen dağcılık aktiviteleri, askeri ve sivil olmak üzere iki kola ayrılmıştır. Sportif anlamda 1924 yılında Albay Cemil Cahit Toydemir toplam 8 kişilik bir ekiple Erciyes Dağı’na (Kayseri) doğu rotasından tırmanması Türkiye’deki milli dağcılık etkinliklerinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.
Sonraki yıllarda, ülkemizde dağcılık aktivitelerinin artması ile 1928 yılında “Türk Dağcılık Cemiyeti” adı altında ilk dağcılık örgütü oluşturulmuştur. 1933 yılında ise “Türk Yürüyüşçülük, Dağcılık Kış Sporları Kulübü” adı altında bir kulüp faaliyete başlamıştır. Bu kulüp sonradan “Tenis, Eskirim ve Dağcılık Kulübü” adını almıştır. 1935 yılında Dağcılık ve Binicilik Federasyonu adı altında ilk federasyon olarak anılmıştır. Çalışmaları 1936 yılında başlayan ancak resmi olarak 1939 yılında tamamlanan, Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü bünyesinde “Dağcılık ve Kış Sporları Federasyonu” yeni bir yapılanma ile kurulmuştur. Uzun yıllar dağcılık ve kayak branşları aynı çatı altında yürütülmüştür. 1966 yılına gelindiğinde ise dağcılık ve kayak branşlarının ayrılması ile federasyonumuz sayın İsmet Ülker’in de katkılarıyla Türkiye Dağcılık Federasyonu olarak tescillenmiştir. Federasyonumuz, 1977 yılında Uluslararası Dağcılar Birliği ‘ne resmen üye olmuştur.
Dağcılık Federasyonun 1936 – 1941 yılları arasında ilk başkanlığını Latif Osman Çıkıgil yapmıştır.
Kurulmuş olduğu tarihten günümüze kadar Türkiye dağcılık Federasyonu gerek yurt içi gerekse yurt dışı çok sayıda başarılı etkinliklere imza atmıştır. Bu tırmanışlara 1964 yılında Bozkurt Ergör’ün İsviçre’de Möch (4003 m) ve Fransa’da Mont Blanc (4807 m) zirve tırmanışları, Abdülmecit Doğru’nun 1980 yılında Kafkaslar’da Elbruz dağı (5642 m) ve Halil Alpay ile birlikte gerçekleştirdiği Peak Lenin Zirvesi (7134 m) ve 1985 yılında gerçekleştirmiş oldukları Komünizm Zirve (7495 m) tırmanışları örnek olarak gösterilebilir.
1995 yılının en önemli başarısı hiç kuşkusuz Nasuh Mahruki’nin 17 Mayıs 1995 tarihinde gerçekleştirdiği Everest zirvesi (8848 m) tırmanışıdır. 2001 yılında Tunç Fındık Everest zirvesine ( 8848 m) farklı bir rotadan çıkarak, buraya çıkan ikinci Türk olmuştur.
http://www.tuncfindik.com/
2006 yılında ise Orta Doğu Arama-Kurtarma, Dağcılık ve Doğa Sporları Derneği (ORDOS) Everest’e tırmanan ilk Türk takımı olma unvanını almıştır. Bu tırmanışla birlikte ORDOS ekibinde yer alan Eylem Elif Maviş Everest’e tırmanan ilk kadın dağcımız olmuştur.